Jak tworzyć informacje o zawodach funkcjonujących na rynku pracy?
2. OPIS ZAWODU
2.5. Wykształcenie, tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne /preferowane do podjęcia pracy w zawodzie
Zalecenia dla zespołu eksperckiego:
- W opisie należy wyodrębnić dwa podzbiory informacji:
- Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie.
- Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie (informacja podawana w punktach).
- Informację o wykształceniu wymaganym do podjęcia pracy w zawodzie należy sporządzić zgodnie z definicją podaną w elemencie Słownik.
- Należy pamiętać, że w dostępie do zawodów, które należą do tzw. zawodów regulowanych, przed kandydatami do pracy stawiane są rygorystyczne wymogi, np.
- odpowiednie wykształcenie (np. studia wyższe w określonym zakresie – kierunku kształcenia/specjalność),
- obowiązek zdania egzaminu państwowego lub korporacyjnego, wykazanie się doświadczeniem zawodowym (np. odbyciem stażu),
- wpis do odpowiedniego rejestru najczęściej potwierdzony weryfikacją umiejętności lub nabyciem uprawnień.
- Zespół ekspercki powinien sprawdzić, czy opisywany zawód znajduje się na liście zawodów regulowanych (po adresem: https://www.nauka.gov.pl/informacje-dla-przyjezdzajacych/wykaz-zawodow-regulowanych-w-polsce.html). Jeśli tak, to w opisie należy uwzględnić odpowiednie wymagania formalne.
- Jeśli opisywany zawód nie należy do grupy zawodów regulowanych, wówczas możemy mówić o wykształceniu preferowanym lub najczęściej wymaganym do podjęcia pracy. Można również podać preferowany rodzaj szkoły (np. branżowa szkoła I stopnia – dawniej zasadnicza szkoła zawodowa o kierunku kształcenia np. mechanicznym i analogicznie np. szkoła wyższa I stopnia na kierunku informatyka).
- Opisując tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie, można wykorzystać propozycję następujących sformułowań:
- „Podjęcie pracy w zawodzie (…) ułatwia posiadanie” (tu nazwy – certyfikaty, dyplomy, świadectwa),
- „Dodatkowym atutem przy zatrudnieniu w zawodzie (…) może być” (i tu np. odpowiednie uprawnienia).
- „W zawodzie (…) nie jest wymagane posiadanie tytułów zawodowych, kwalifikacji i szczególnych uprawnień, jednakże podjęcie pracy w tym zawodzie ułatwiają… (np. posiadanie prawa jazdy odpowiedniej kategorii,” udokumentowana znajomość języka obcego itd.).
- Jeśli powołujemy się w opisie na nazwy kwalifikacji wyodrębnione w zawodach pokrewnych, które są zawodami szkolnymi, np. technik ochrony środowiska (przykład poniżej), kody i nazwy kwalifikacji powinny być zgodne z tym, co stosuje w informatorach o egzaminach zawodowych Centralna Komisja Egzaminacyjna, link: https://cke.gov.pl/egzamin-zawodowy/egzamin-zawodowy-formula-2017/informatory/informatory-2
- Ten zbiór informacji należy skorelować ze zbiorem 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w taki sposób, aby nie było powtórzeń.
Przykład opisu dla zawodu Doradca zawodowy 242304:
Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie
Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie doradca zawodowy wymagane jest wykształcenie wyższe I lub II stopnia, przy czym w placówkach systemu oświaty (np. w szkole) posiadanie wyższego wykształcenia łącznie z przygotowaniem pedagogicznym jest wymogiem obligatoryjnym.
Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie
Obecnie (2018 r.) minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku doradca zawodowy w urzędach pracy oraz OHP regulowane są odpowiednimi przepisami prawnymi:
- Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dotyczy doradców zawodowych zatrudnionych w urzędach pracy),
- Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych (dotyczy OHP).
Zgodnie z powyższymi rozporządzeniami od osoby zatrudnionej na stanowisku doradca zawodowy wymagane jest posiadanie:
- dyplomu ukończenia studiów wyższych o odpowiednim kierunku umożliwiającym wykonywanie zadań na stanowisku oraz tytułu zawodowego licencjat lub magister,
- świadectwa pracy potwierdzającego roczne doświadczenie zawodowe w zakresie poradnictwa zawodowego.
Podjęcie pracy na stanowisku nauczyciel-doradca zawodowy ułatwia posiadanie:
- dyplomu ukończenia studiów I lub II stopnia na kierunku doradztwo zawodowe lub pedagogika pracy i posiadanie odpowiednio tytułu licencjata lub magistra,
- świadectwa ukończenia studiów podyplomowych w zakresie doradztwa zawodowego,
- potwierdzonych kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela-doradcy zawodowego (dotyczy doradcy zawodowego zatrudnionego w szkole i prowadzącego zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego).
Dodatkowymi atutami przy zatrudnianiu doradcy zawodowego są m.in.:
- suplement dla absolwentów szkół wyższych – Europass (w języku polskim i angielskim), wydawany na prośbę zainteresowanego przez szkoły wyższe razem z dyplomem ukończenia studiów,
- dyplom ukończenia studiów na kierunku psychologia (umożliwia stosowanie testów psychologicznych),
- certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające nabycie uprawnień do stosowania narzędzi i metod dotyczących posługiwania się m.in. testami diagnozującymi predyspozycje zawodowe,
- prawo jazdy kategorii B,
- certyfikat potwierdzający znajomość języka migowego do pracy z osobami niesłyszącymi.