Jak tworzyć informacje o zawodach funkcjonujących na rynku pracy?
6. ŹRÓDŁA DODATKOWYCH INFORMACJI O ZAWODZIE
Zalecenia dla zespołu eksperckiego:
- W opisie należy wyodrębnić trzy podzbiory informacji:
- Podstawowe regulacje prawne (rangi ustaw i rozporządzeń, jeśli dotyczą danego zawodu).
- Literatura branżowa.
- Zasoby internetowe.
Podstawowe regulacje prawne:
- Liczba podstawowych regulacji prawnych zależy od zawodu. Nie należy uwzględniać aktów prawnych, z którymi osoby wykonujące zawód się stykają, ale które mają charakter ogólny. Przykładowo większość zawodów styka się z VAT albo informacjami osobowymi, ale to nie znaczy, że ustawa o podatku od towarów i usług albo o ochronie danych osobowych to regulacje podstawowe dla zawodu. Generalnie wymieniamy podstawowe/specyficzne regulacje, które mają bezpośredni wpływ na wykonywanie danego zawodu.
- Akty prawne powinny być uszeregowane według ważności:
- umowy międzynarodowe/dyrektywy UE,
- ustawy, rozporządzenia UE,
- ustawy, rozporządzenia polskie,
- inne akty prawne, np. normy (zalecane jest wymienienie tylko kilku przykładowych). Jednoczenie w sekcji „Zasoby internetowe” należy dodaj źródło: Polski Komitet Normalizacyjny: https://www.pkn.pl W ramach poszczególnych kategorii – układ aktów jest chronologiczny od daty publikacji tekstu jednolitego, np. od najnowszych ustaw do najstarszych, a następnie od najnowszych rozporządzeń do najstarszych.
- Tytuł aktu prawnego musi być zgodny z tytułem podawanym przez ISAP – Internetowy System Aktów Prawnych Sejmu RP (gdzie też sprawdzamy status aktu prawnego, datę publikacji etc.).
- W zestawie regulacji prawnych (dla każdego zawodu) powinny być wymienione (po sprawdzeniu ich aktualności w bazie ISAP nw. akty prawne:
- Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 986, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 i 1149).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 1–8 (Dz. U. poz. 537).
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227).
- Szczegółowe zasady podawania publikatorów w opisie:
- jeśli nie istnieje tekst jednolity, nie stosujemy skrótu „t.j.”;
- jeśli istnieje tekst jednolity, piszemy t.j. (bez spacji w środku) i uwzględniamy wyłącznie publikator tekstu jednolitego – jeśli akt jest starszy niż tekst jednolity, podajemy rok wydania t.j. oraz pozycję;
- jeśli akt jest wydany i ogłoszony w danym (tym samym) roku, nie podajemy roku po Dz. U., tylko samą pozycję;
- jeśli po publikacji t.j. nastąpiły nowelizacje, dodajemy po przecinku „z późn. zm.”;
- jeśli nie istnieje t.j., a nastąpiły po publikacji aktu nowelizacje, także dodajemy „z późn. zm.”;
- stosujemy w zapisie „Dz. U.” spację między Dz. oraz U.;
- w przypadku powoływania się na publikację aktu prawnego, która miała miejsce do 31.12.2011 r., po skrócie Dz. U. (lub odpowiednio M. P.) i ewentualnie roku należy dodać „Nr” i podać numer, oddzielając pozycję przecinkiem. Przykład: Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1298.
Przykład prawidłowego zapisu aktu prawnego opublikowanego przed 01.01.2012:
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 i 1149, z późn. zm.).
Przykłady prawidłowego zapisu regulacji UE (jeśli takie się pojawiają):
- Dyrektywa 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych (Dz. U. UE L 260 z 30.9.2008, s. 13).
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie (EU) nr 648/2012 (Dz. U. UE L 173 z 12.06.2014, s. 84).
- Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. U. UE L 364 z 20.12.2006, s. 5).
Literatura branżowa
- Należy stosować standardowe zasady cytowania publikacji, z podaniem nazwiska/nazwisk autorów, tytułu, nazwy wydawnictwa, miejsca wydania i daty wydania. W przypadku kolejnego wydania, dodajemy informację o numerze wydania. Kolejność – alfabetyczna.
Przykłady prawidłowego zapisu:
- Cole E.: Architektura. Style i detale. Arkady, Warszawa 2012.
- Łopuska A., Szmelter-Fausek B.: Konserwacja zabytków. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2007.
- Panas J. (red.): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2012.
- Popek M.: Wykonywanie tynków. Wyd. 2. WSiP, Warszawa 2016.
- Starosolski W.: Konstrukcje żelbetowe. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
- Szymkowiak A. (red.): Poradnik kierownika budowy. Wydawnictwo Forum, Poznań 2012.
- W zestawie publikacji branżowych wymieniamy od kilku do kilkunastu pozycji literatury, która odnosi się bezpośrednio do danego zawodu/grupy zawodów lub z której może korzystać pracownik wykonujący dany zawód.
-
Należy przyjąć zasadę, że wymieniana literatura branżowa nie powinna być starsza niż 10 lat, chyba że nie ma nowszych jej wydań.
Zasoby internetowe
- Każdy zasób internetowy powinien zawierać jego krótką nazwę oraz aktywny link do tego zasobu (nie uwzględniamy „/” (slash) na końcu linka). Kolejność listy alfabetyczna.
Przykład prawidłowego zapisu:
- Baza danych standardów kwalifikacji/kompetencji zawodowych i modułowych programów szkoleń: ftp://kwalifikacje.praca.gov.pl
- Chłodnictwo i Klimatyzacja – Miesięcznik dla praktyków: http://www.chlodnictwoiklimatyzacja.pl
- Czasopismo „Chłodnictwo”: http://czasopismo-chlodnictwo.pl
- Forum Chłodnictwa: http://www.forum-chlodnictwa.org.pl
- Krajowe Centrum Innowacji Klimatyzacji Chłodnictwa i Klimatyzacji: http://www.kcichik.pl
- Krajowe Forum Chłodnictwa: http://www.kfch.pl
- Portal chłodniczy: http://www.portalchlodniczy.pl
- Wyszukiwarka opisów zawodów:
http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow - Związek Rzemiosła Polskiego: https://zrp.pl/kategoria/aktualnosci
Przykład opisu dla zawodu Doradca zawodowy 242304:
Podstawowe regulacje prawne:
Stan prawny na dzień: 31.10.2018 r.
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. poz. 1000, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 986, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1260, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 i 1149, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1457, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 936, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 września 2018 r. w sprawie dokumentów wydawanych w związku z przebiegiem lub ukończeniem studiów podyplomowych i kształcenia specjalistycznego (Dz. U. poz. 1791).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. poz. 1675). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. poz. 1575).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 1–8 (Dz. U. poz. 537).
- Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 listopada 2014 r. w sprawie pomocy w zakresie doradztwa zawodowego, przekwalifikowania, pośrednictwa pracy i odbywania praktyk zawodowych (Dz. U. poz. 1622).
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227).
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy (Dz. U. poz. 667).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 532, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 131).
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. Nr 155, poz. 920).
Literatura branżowa:
- Bielak B.: Jak pomóc uczniom w wyborze zawodu? Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2009.
- Chirkowska-Smolak T., Hauziński A., Łaciak M.: Drogi kariery: jak wspomagać rozwój zawodowy dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011.
- Dziurkowska A., Skoryna M., Załoga E.: Wzorcowe rozwiązania organizacyjne funkcjonowania WSDZ dla szkoły podstawowej. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2017.
- Jarosiewicz H.: Psychologia dążeń i skłonności zawodowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012.
- Jaskulska A.: Pomaganie z pasją: poradnictwo edukacyjno-zawodowe w poradni psychologiczno- -pedagogicznej. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2015.
- Kalbarczyk A.: Metody efektywnej pomocy psychologicznej w pracy doradcy zawodowego z osobą bezrobotną. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy, Warszawa 2011.
- Kargulowa A.: O teorii i praktyce poradnictwa. PWN, Warszawa 2006.
- Kotarba M., Łuczak M. (red.): ABC poradnictwa zawodowego w szkole. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2008.
- Kukla D. (red.): Komunikacja w doradztwie zawodowym. ITeE–PIB, Radom 2008.
- Kukla D., Duda W. (red.): Poradnictwo zawodowe: rozwój zawodowy w ujęciu przekrojowym. Difin, Warszawa 2016.
- Mrozek M.: Praca z klientem dorosłym. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2009.
- Pfeiffer A. (red.): Doradztwo edukacyjno-zawodowe: przykładowe rozwiązania. Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2014.
- Rosalska M., Wawrzonek A.: Między szkołą a rynkiem pracy: doradztwo zawodowe w szkołach zawodowych. Difin, Warszawa 2012.
- Rosalska M.: Między szkołą a rynkiem pracy: doradztwo zawodowe w szkołach zawodowych. Difin, Warszawa 2012.
- Stańczyk I.: Doradztwo personalne i zawodowe. Difin, Warszawa, 2013.
Zasoby internetowe [dostęp: 31.10.2018]:
- Barometr zawodów: https://barometrzawodow.pl
- Baza danych standardów kwalifikacji/kompetencji zawodowych i modułowych programów szkoleń: ftp://kwalifikacje.praca.gov.pl
- Centrum Informacyjno-Konsultacyjnym Służb Zatrudnienia „Zielona Linia”: http://zielonalinia.gov.pl
- International Association for Educational and Vocational Guidance: http://iaevg.net
- Ochotnicze Hufce Pracy (Młodzieżowe Centra Kariery oraz Mobilne Centra Informacji Zawodowej): https://ohp.pl
- Ośrodek Rozwoju Edukacji: https://www.ore.edu.pl
- Portal Asystent BHP: https://asystentbhp.pl
- Portal doradztwo edukacyjno-zawodowe: https://doradztwo.ore.edu.pl
- Portal projektu Euroguidance (publikacje): http://www.eurodoradztwo.praca.gov.pl/publikacje/spis-publikacji
- Standardy orzecznictwa lekarskiego ZUS: http://www.zus.pl/lekarze/publikacje/standardy-orzecznictwa-lekarskiego-zus
- Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej: http://www.sdsiz.com.pl
- Vademecum doradcy (akty prawne, publikacje, filmy, programy i WSDZ, narzędzia diagnostyczne dla doradców): https://doradztwo.ore.edu.pl/vademecum-doradztwa
- Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia: http://psz.praca.gov.pl
- Wyszukiwarka opisów zawodów: http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow
Ostatnia modyfikacja: czwartek, 21 listopad 2019, 14:31