Słownik podstawowych terminów stosowanych w informacji o zawodach


Wprowadzenie

Informacje o zawodach powinny być tworzone w oparciu o słownik pojęć, który stanowi punkt odniesienia dla zespołów eksperckich uczestniczących w projektowaniu materiałów zawodoznawczych.

Proponowany w niniejszym kursie słownik w głównej mierze korzysta z systemu pojęć właściwych dla opisu krajowych standardów kompetencji zawodowych opracowanych w latach 2011−2013 w ramach projektu PO KL Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców. Ten system pojęć został rozszerzony o wybrane definicje terminów ujęte w ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji – ZSK (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 986, z późn. zm.) oraz innych publikacjach związanych z zawodoznawstwem.

Wiedza podstawowa

Słownik zawiera zbiór podstawowych pojęć oraz ich definicje stosowane w informacji o zawodach. Przy każdej definicji wskazano również numer zbioru informacji (występujący w modelu informacji o zawodzie), z którą dane pojęcie (termin) ma bezpośredni lub pośredni związek.

Wyszukaj pojęcia używając tego indeksu

Specjalne | A | Ą | B | C | Ć | D | E | Ę | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | Ó | P | Q | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Y | Z | Ź | Ż | Wszystkie

Strona:  1  2  3  (Dalej)
  Wszystkie

A

AWANS ZAWODOWY

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje awansu – pionowy oraz poziomy. Awans pionowy oznacza zmianę stanowiska na wyższe w hierarchii przedsiębiorstwa/organizacji oraz przyznanie wyższego wynagrodzenia i poszerzenie uprawnień, np. awans polegający na osiągnięciu wyższego stopnia wymagań formalnych w policji, w wojsku, mianowanie na wyższy stopień – awans nauczycielski. Awans poziomy oznacza zmianę stanowiska niepociągającą za sobą zmiany pozycji pracownika w hierarchii firmy, np. objęcie dodatkowego stanowiska przez pracownika, powierzenie nowych zadań, rozszerzenie uprawnień i zakresu podejmowanych decyzji.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

2.6.Możliwości rozwoju zawodowego, awansu i potwierdzania kompetencji

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pracownik w zawodzie doradca zawodowy ma możliwość:

  • rozpocząć pracę od stanowiska stażysty doradcy zawodowego lub pracować pod nadzorem bardziej doświadczonego doradcy, a następnie wraz z nabywaniem doświadczenia zawodowego awansować na samodzielne stanowisko doradcy zawodowego,
  • po nabyciu dalszego doświadczenia zawodowego, kompetencji organizacyjnych i w obszarze kierowania ludźmi awansować na stanowisko kierownicze średniego szczebla, np.: kierownik zespołu, wydziału/działu/centrum, a następnie na stanowisko kierownicze wyższego szczebla, np.: zastępca dyrektora, dyrektor instytucji,
  • doskonalić swoje umiejętności, uczestnicząc w krajowych i międzynarodowych branżowych szkoleniach, seminariach, konferencjach, wizytach studyjnych38,
  • rozszerzać swoje kompetencje zawodowe poprzez kształcenie i potwierdzanie kwalifikacji w zawodach pokrewnych, w tym podejmując studia podyplomowe w obszarach pokrewnych lub komplementarnych m.in. w zakresie coachingu6, doradztwa personalnego7, zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL)42, pośrednictwa pracy19 itp.,
  • założyć i prowadzić działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług związanych z doradztwem zawodowym.

Osoby zatrudnione na stanowisku nauczyciela-doradcy zawodowego w placówkach systemu oświaty, w tym w szkołach, awansują zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Nauczyciela. Ścieżka awansu zawodowego nauczyciela obejmuje następujące stopnie: nauczyciel stażysta, nauczyciel kontraktowy, nauczyciel mianowany, nauczyciel dyplomowany. Uzyskanie kolejnego stopnia awansu zawodowego wymaga posiadania odpowiedniego stażu pracy, udokumentowanego dokształcania w postaci certyfikatów i zaświadczeń z kursów i szkoleń oraz pozytywnej oceny z egzaminu, wydanej przez komisję egzaminacyjną. Stopień awansu zawodowego nadawany jest w drodze decyzji administracyjnej.


C

CZYNNOŚCI ZAWODOWE

Są to działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

2.2.Opis pracy i sposobu jej wykonywania

Opis pracy

Doradca zawodowy udziela porad i informacji indywidualnych w formach stacjonarnych i na odległość oraz prowadzi zajęcia grupowe. Dostarcza specjalistycznej pomocy w poznaniu świata zawodów, własnych zainteresowań i predyspozycji, a także w wyborze zawodu, kierunku kształcenia, planowaniu ścieżki edukacyjnej, określeniu obszarów doskonalenia zawodowego lub przekwalifikowania, sposobu potwierdzenia kwalifikacji, podjęciu lub zmianie pracy i aktywnym poruszaniu się po rynku pracy. Wspiera proces uczenia się jednostki przez całe życie oraz adaptację do nieustannie zmieniających się warunków i otoczenia.

Z pomocy doradcy zawodowego korzysta bardzo szeroka grupa odbiorców, w tym: dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, młodzież szkolna, słuchacze i studenci, rodzice i opiekunowie, osoby dorosłe na rynku pracy – bezrobotni, poszukujący pracy, bierni zawodowo i pracujący, a także osoby w wieku poprodukcyjnym i seniorzy. Coraz częściej z pomocy doradcy zawodowego korzystają również osoby różnej narodowości przebywające na terenie Polski.

Doradca zawodowy pomaga także pracodawcom w prowadzeniu rekrutacji (naboru)29 na stanowiska wymagające od kandydatów specjalnych predyspozycji psychofizycznych, wykorzystując m.in. testy zawodoznawcze35 i inne narzędzia oraz metody, a także współpracuje przy realizacji procesów restrukturyzacji zatrudnienia, szczególnie przygotowując osoby tracące pracę do przekwalifikowania się i/lub poszukiwania pracy.

W swoich działaniach doradca zawodowy wykorzystuje nowoczesne narzędzia diagnostyczne14, metody aktywizujące13, technologie informacyjno-komunikacyjne33 oraz uwzględnia perspektywę międzykulturowości, równości, dostępności, a także inne aspekty mające wpływ na edukację i rynek pracy.

Jednym z wymiernych efektów doradztwa zawodowego zarówno na rzecz młodzieży, jak i osób dorosłych, jest opracowanie indywidualnego planu działania, na który składają się m.in. cele edukacyjne i/lub zawodowe, sposoby ich osiągnięcia oraz czas przeznaczony na realizację planu. W szkołach cykl zajęć z doradztwa zawodowego40 powinien być zakończony przygotowaniem przez ucznia, we współpracy z doradcą zawodowym, indywidualnego planu działania, indywidualnego portfolio kariery, czyli teczki ze zgromadzonymi materiałami i innymi efektami pracy ucznia na zajęciach. W przypadku osób dorosłych indywidualny plan działania, zwany IPD, opracowywany jest przez doradcę zawodowego we współpracy z klientem i koncentruje się głównie na celach i działaniach zmierzających do podjęcia pracy. Niekiedy indywidualny plan działania bywa nazywany indywidualnym projektem aktywizacji lub indywidualnym planem aktywizacji.


E

EDUKACJA FORMALNA

Kształcenie realizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły oraz inne podmioty systemu oświaty, uczelnie oraz inne podmioty systemu szkolnictwa wyższego w ramach programów, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych oraz kwalifikacji nadawanych po ukończeniu studiów podyplomowych (zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym) albo kwalifikacje w zawodzie (zgodnie z przepisami oświatowymi).

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

2.5.Wykształcenie, tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie doradca zawodowy wymagane jest wykształcenie wyższe I lub II stopnia, przy czym w placówkach systemu oświaty (np. w szkole) posiadanie wyższego wykształcenia łącznie z przygotowaniem pedagogicznym jest wymogiem obligatoryjnym.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku doradca zawodowy w urzędach pracy oraz OHP regulowane są odpowiednimi przepisami prawnymi:

  • Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dotyczy doradców zawodowych zatrudnionych w urzędach pracy),
  • Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych (dotyczy OHP).

Zgodnie z powyższymi rozporządzeniami od osoby zatrudnionej na stanowisku doradca zawodowy wymagane jest posiadanie:

  • dyplomu ukończenia studiów wyższych o odpowiednim kierunku umożliwiającym wykonywanie zadań na stanowisku oraz tytułu zawodowego licencjat lub magister,
  • świadectwa pracy potwierdzającego roczne doświadczenie zawodowe w zakresie poradnictwa zawodowego.

Podjęcie pracy na stanowisku nauczyciel-doradca zawodowy ułatwia posiadanie:

  • dyplomu ukończenia studiów I lub II stopnia na kierunku doradztwo zawodowe lub pedagogika pracy i posiadanie odpowiednio tytułu licencjata lub magistra,
  • świadectwa ukończenia studiów podyplomowych w zakresie doradztwa zawodowego,
  • potwierdzonych kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela-doradcy zawodowego (dotyczy doradcy zawodowego zatrudnionego w szkole i prowadzącego zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego).

Dodatkowymi atutami przy zatrudnianiu doradcy zawodowego są m.in.:

  • suplement dla absolwentów szkół wyższych – Europass (w języku polskim i angielskim), wydawany na prośbę zainteresowanego przez szkoły wyższe razem z dyplomem ukończenia studiów,

  • dyplom ukończenia studiów na kierunku psychologia (umożliwia stosowanie testów psychologicznych),

  • certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające nabycie uprawnień do stosowania narzędzi i metod dotyczących posługiwania się m.in. testami diagnozującymi predyspozycje zawodowe,

  • prawo jazdy kategorii B,

  • certyfikat potwierdzający znajomość języka migowego do pracy z osobami niesłyszącymi


EDUKACJA POZAFORMALNA

Kształcenie i szkolenie realizowane w ramach programów, które nie prowadzą do uzyskania kwalifikacji pełnych lub kwalifikacji właściwych dla edukacji formalnej.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

2.5.Wykształcenie, tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie doradca zawodowy wymagane jest wykształcenie wyższe I lub II stopnia, przy czym w placówkach systemu oświaty (np. w szkole) posiadanie wyższego wykształcenia łącznie z przygotowaniem pedagogicznym jest wymogiem obligatoryjnym.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku doradca zawodowy w urzędach pracy oraz OHP regulowane są odpowiednimi przepisami prawnymi:

  • Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dotyczy doradców zawodowych zatrudnionych w urzędach pracy),
  • Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych (dotyczy OHP).

Zgodnie z powyższymi rozporządzeniami od osoby zatrudnionej na stanowisku doradca zawodowy wymagane jest posiadanie:

  • dyplomu ukończenia studiów wyższych o odpowiednim kierunku umożliwiającym wykonywanie zadań na stanowisku oraz tytułu zawodowego licencjat lub magister,
  • świadectwa pracy potwierdzającego roczne doświadczenie zawodowe w zakresie poradnictwa zawodowego.

Podjęcie pracy na stanowisku nauczyciel-doradca zawodowy ułatwia posiadanie:

  • dyplomu ukończenia studiów I lub II stopnia na kierunku doradztwo zawodowe lub pedagogika pracy i posiadanie odpowiednio tytułu licencjata lub magistra,
  • świadectwa ukończenia studiów podyplomowych w zakresie doradztwa zawodowego,
  • potwierdzonych kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela-doradcy zawodowego (dotyczy doradcy zawodowego zatrudnionego w szkole i prowadzącego zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego).

Dodatkowymi atutami przy zatrudnianiu doradcy zawodowego są m.in.:

  • suplement dla absolwentów szkół wyższych – Europass (w języku polskim i angielskim), wydawany na prośbę zainteresowanego przez szkoły wyższe razem z dyplomem ukończenia studiów,

  • dyplom ukończenia studiów na kierunku psychologia (umożliwia stosowanie testów psychologicznych),

  • certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające nabycie uprawnień do stosowania narzędzi i metod dotyczących posługiwania się m.in. testami diagnozującymi predyspozycje zawodowe,

  • prawo jazdy kategorii B,

  • certyfikat potwierdzający znajomość języka migowego do pracy z osobami niesłyszącymi.


EFEKTY UCZENIA SIĘ

Wiedza, umiejętności oraz kompetencje społeczne nabyte w procesie uczenia się (w ramach edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne)..

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

3.2.Kompetencja zawodowa Kz1: Świadczenie usług doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży

Kompetencja zawodowa Kz1: Świadczenie usług doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Z1 Diagnozowanie zapotrzebowania dzieci i młodzieży na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego i informacji edukacyjno-zawodowej
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Metody i techniki stosowane do prowadzenia badań ilościowych i jakościowych;
  • Zasady posługiwania się gotowymi narzędziami badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;
  • Zasady konstruowania narzędzi do badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Metody przeprowadzania badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Zasady analizowania danych, opracowywania raportów ilościowych i jakościowych z badań;
  • Programy do gromadzenia i analizowania danych;
  • Sposoby wykorzystywania zgromadzonych informacji do określenia zapotrzebowania na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową w danym przedziale czasu;
  • Zasady oceny i doskonalenia jakości pracy w zakresie diagnozowania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego.
  • Stosować metody i techniki diagnozowania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Posługiwać się gotowymi narzędziami do badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na
  • Konstruować narzędzia do badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Przeprowadzać badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Sporządzać, w formie raportu, diagnozę potrzeb dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjnozawodową;
  • Stosować technologie informacyjne-komunikacyjne do gromadzenia i analizowania informacji;
  • Wykorzystywać zgromadzone informacje do określenia zapotrzebowania na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową w danym przedziale czasu;
  • Oceniać jakość i doskonalić pracę w zakresie diagnozowania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową.

Z2 Prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Zasady planowania terminów zajęć grupowych dla dzieci i młodzieży dostosowanych do ich wieku i etapu rozwoju;
  • Metody, techniki i narzędzia do tworzenia scenariuszy zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Teoretyczne podstawy wykonywania zawodu, w tym teorie rozwoju zawodowego i rozwoju zainteresowań, podstawy zawodoznawstwa oraz koncepcje rozwoju człowieka w kontekście ról społecznych i zawodowych;
  • Teoretyczne podstawy z zakresu pedagogiki, psychologii, socjologii, filozofii, polityki społecznej i inne;
  • Metody doboru treści w obszarze objętym programem nauczania;
  • Metody i techniki prowadzenia zajęć grupowych, w tym metody aktywizujące, motywujące i angażujące uczestników;
  • Metody doboru pomocy dydaktycznych i programów multimedialnych adekwatne do treści programowych;
  • Metody nawiązywania i utrzymywania kontaktu z grupą podczas prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Sposoby rozpoznawania potrzeb grupy i metody elastycznego dostosowywania metod, technik i zakresu zajęć do specyfiki grupy;
  • Zasady indywidualizacji pracy względem uczestników zajęć;
  • Teoretyczne podstawy i przebieg procesu grupowego, role grupowe uczestników;
  • Sposoby przedstawiania tematyki zajęć z uwzględnieniem wieku oraz możliwości i potrzeb uczestników;
  • Zasady stosowania programów multimedialnych w celu uatrakcyjnienia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i podtrzymania zainteresowania odbiorców prezentowaną tematyką;
  • Metody organizacji i prowadzenia zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego z dziećmi lub młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
  • Metody podsumowywania zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby oceny jakości pracy własnej poprzez uzyskanie informacji zwrotnej od uczestników zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby ewaluacji przeprowadzonych zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i zasady sporządzania dokumentacji.
  • Planować terminy zajęć grupowych dla dzieci i młodzieży dostosowanych do ich wieku i etapu rozwoju, w tym preorientacji zawodowej, orientacji zawodowej i działań w zakresie doradztwa zawodowego, m.in. zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, działań skierowanych do rodziców i nauczycieli;
  • Przygotowywać scenariusz zajęć odnoszących się do zagadnień wiedzy o swoim potencjale, do panoramy zawodów i uwarunkowań rynku pracy oraz rynku usług edukacyjnych, zagadnień uczenia się przez całe życie oraz planowania własnego rozwoju i podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych, uwzględniając specyfikę grupy, w tym wiek i etap edukacyjny;
  • Opracowywać lub dobierać gotowe materiały dydaktyczne do prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Stosować odpowiednie metody prowadzenia zajęć, w tym metody aktywizujące z uwzględnieniem zakresu tematycznego i specyficznych potrzeb dzieci i młodzieży;
  • Dobierać pomoce dydaktyczne i programy multimedialne adekwatne do treści programowych;
  • Nawiązywać i utrzymywać kontakt z grupą podczas prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Rozpoznawać potrzeby grupy i elastycznie dostosowywać metody, techniki i zakres zajęć do specyfiki grupy;
  • Stosować zasadę indywidualizacji pracy względem uczestników zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Kontrolować przebieg zajęć, podtrzymując odpowiedni poziom zaangażowania i motywacji poznawczej uczestników podczas prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Rozpoznawać role grupowe i adekwatnie do nich angażować uczestników, proponując odpowiadające im zadania lub ćwiczenia z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Przedstawiać tematykę zajęć w sposób dostosowany do wieku oraz możliwości i potrzeb uczestników;
  • Wykorzystywać programy multimedialne w celu uatrakcyjnienia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i podtrzymania zainteresowania odbiorców prezentowaną tematyką;
  • Organizować i prowadzić zajęcia grupowe z zakresu doradztwa zawodowego z dziećmi lub młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
  • Podsumowywać zajęcia grupowe z zakresu doradztwa zawodowego, angażując uczestników do dyskusji i wyciągania wniosków;
  • Kontrolować jakość pracy własnej poprzez uzyskanie informacji zwrotnej od uczestników zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Przeprowadzać ewaluację zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i sporządzać dokumentację.

Z3 Prowadzenie indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Zasady planowania i prowadzenia rozmowy indywidualnej;
  • Zasady doboru i przygotowywania materiałów i pomocy dydaktycznych do realizacji indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Metody nawiązywania i utrzymywania kontaktu z uczestnikiem indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Zasady skutecznego komunikowania się, zbierania informacji dotyczących potencjału osobistego dzieci lub młodzieży podczas indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Zasady posługiwania się narzędziami diagnostycznymi, w tym multimedialnymi oraz zasady ich stosowania, jak również obliczania i interpretacji otrzymanych wyników;
  • Zasady stosowania programów multimedialnych wspomagających świadczenie indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Zasady integrowania danych nt. dzieci lub młodzieży uzyskanych z wywiadu, programów multimedialnych i badań oraz metody opracowywania i wyciągania wniosków;
  • Zasady opracowywania indywidualnego planu działania przez dziecko lub młodzież;
  • Metody i zasady dokumentowania przebiegu rozmowy indywidualnej;
  • Sposoby przekazywania rodzicom lub opiekunom informacji dotyczących potencjału dziecka, ustalonych w trakcie indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Zasady oceny i doskonalenia jakości pracy w zakresie prowadzenia indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży.
  • Zaplanować terminy spotkań indywidualnych z doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Dobierać i przygotowywać materiały, narzędzia diagnostyczne, gry interaktywne, programy multimedialne i inne pomoce dydaktyczne wykorzystywane do realizacji indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Nawiązywać i utrzymywać kontakt z uczestnikiem indywidualnego doradztwa zawodowego, pozwalający na zbudowanie atmosfery otwartości i zaufania;
  • Skutecznie komunikować się, zbierając informacje dotyczące potencjału osobistego dzieci lub młodzieży, w tym: zainteresowań, zdolności, umiejętności podczas indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Przeprowadzać podczas indywidualnego doradztwa zawodowego badania z wykorzystaniem narzędzi diagnostycznych, interpretować i opracowywać otrzymane wyniki;
  • Stosować programy multimedialne wspomagające świadczenie indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Integrować dane nt. dzieci lub młodzieży uzyskane z wywiadu, programów multimedialnych i badań oraz opracowywać i wyciągać wnioski;
  • Wspomagać dziecko lub młodzież w opracowywaniu indywidualnego planu działania;
  • Dokumentować przebieg rozmowy indywidualnej;
  • Przekazywać rodzicom lub opiekunom w zrozumiałej i spójnej formie informacje dotyczące potencjału dziecka, w tym zainteresowań, zdolności, umiejętności, ustalone w trakcie indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Kontrolować i doskonalić jakość pracy własnej dot. realizacji indywidualnego doradztwa zawodowego poprzez uzyskanie informacji zwrotnej od uczestnika oraz sporządzać odpowiednią dokumentację.

Z4 Gromadzenie, aktualizowanie, opracowywanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych dzieciom i młodzieży oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Źródła informacji edukacyjno-zawodowej, zasady jej publikowania i aktualizacji;
  • Sposoby monitorowania zmian zachodzących na rynku usług edukacyjnych i pracy oraz zasady aktualizowania zasobów informacyjnych;
  • Metody analizowania potrzeb dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym dla nauczycieli i rodziców w zakresie informacji edukacyjno-zawodowej;
  • Zasady doboru informacji edukacyjno- -zawodowych stosownie do zainteresowań oraz potrzeb dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodziców;
  • Zasady opracowywania informacji edukacyjno- -zawodowej dzieciom i młodzieży oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom;
  • Zasady doboru kanałów przekazu informacji oraz metody rozpowszechniania informacji edukacyjno-zawodowej adresowanej do dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodziców;
  • Zasady sporządzania dokumentacji dotyczącej opracowywanych i informacji edukacyjno- -zawodowych wśród dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodzicówZasady oceny i doskonalenia jakości pracy w zakresie gromadzenia, aktualizowania, opracowywania i udostępniania informacji edukacyjno-zawodowej dzieciom i młodzieży, oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom.
  • Nawiązywać współpracę z instytucjami z obszaru edukacji i rynku pracy oraz pozyskiwać informacje edukacyjno-zawodowe z różnych źródeł;
  • Monitorować zmiany zachodzące na rynku usług edukacyjnych i pracy oraz aktualizować zasoby informacyjne;
  • Analizować potrzeby różnych grup odbiorców w zakresie informacji edukacyjno-zawodowej;
  • Dobierać informacje edukacyjno-zawodowe stosownie do zainteresowań oraz potrzeb dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodziców;
  • Opracowywać w formie materiałów drukowanych i elektronicznych pakiety informacji edukacyjno-zawodowych dla dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym dla nauczycieli i rodziców;
  • Udostępniać informacje edukacyjno-zawodowe podczas spotkań indywidualnych oraz zajęć grupowych, w tym w formie prezentacji i innych narzędzi multimedialnych;
  • Sporządzać dokumentację dotyczącą opracowywanych i udostępnionych informacji edukacyjno-zawodowych;
  • Oceniać jakość i doskonalić pracę w zakresie gromadzenia, aktualizowania, opracowywania i udostępniania informacji edukacyjno-zawodowej dzieciom i młodzieży oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom.

Z5 Opracowywanie, koordynowanie i wspieranie realizacji programu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego (WSDZ) w oparciu o współpracę z innymi nauczycielami, psychologami lub pedagogami/
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Zasady uczestnictwa w pracach zespołu opracowującego wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Procedury planowania działań związanych z opracowywaniem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Zasady współpracy z innymi nauczycielami, psychologami lub pedagogami w przygotowaniu i wdrażaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby przypisywania ról, zadań oraz zakresów odpowiedzialności poszczególnym osobom zaangażowanym w realizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Tematykę działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Metody, formy i terminy realizacji działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby nawiązywania współpracy z zewnętrznymi podmiotami przy realizacji działań w zakresie doradztwa zawodowego;
  • Procedurę ustalania tematyki i terminów spotkań z rodzicami;
  • Procedurę opiniowania programu realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Zasady współuczestnictwa w organizacji działań zawartych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, w tym w spotkaniach z rodzicami, targach pracy, wizytach w zakładach pracy itp.;
  • Zasady wspierania nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby monitorowania i ewaluowania realizacji programu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby doskonalenia wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Zasady sporządzania dokumentacji z realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego zgodnie z przyjętym terminarzem.
  • Uczestniczyć w pracach zespołu opracowującego wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Planować działania związane z opracowywaniem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Współdziałać z innymi nauczycielami, psychologami lub pedagogami w przygotowaniu i wdrażaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Określać role, zadania oraz zakres odpowiedzialności osób realizujących wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Ustalać tematykę działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Określać metody, formy i terminy realizacji działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Nawiązywać współpracę z zewnętrznymi podmiotami przy realizacji działań w zakresie doradztwa zawodowego;
  • Ustalać we współpracy z innymi nauczycielami, w szczególności wychowawcami, tematykę i terminy spotkań z rodzicami;
  • Przygotowywać dokument wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego do zaopiniowania przez Radę Pedagogiczną danej placówki;
  • Współuczestniczyć w organizacji działań zawartych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, w tym w spotkaniach z rodzicami, targach pracy, wizytach w zakładach pracy itp.;
  • Wspierać nauczycieli, w tym wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów w zakresie realizacji działań, określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Monitorować oraz ewaluować realizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Doskonalić wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Prowadzić wymaganą dokumentację i sprawozdawczość z realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego zgodnie z przyjętym terminarzem.


EUROPEJSKIE RAMY KWALIFIKACJI (ERK)

Przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji umożliwiająca porównanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych państwach. W ERK wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się (wiedza, umiejętności i kompetencje). ERK stanowi układ odniesienia do krajowych ram kwalifikacji, w tym do PRK.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

3.6.Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji oraz Sektorowej Ramy Kwalifikacji

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie doradca zawodowy nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:


K

KODY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

Są symbolami rodzaju schorzenia, które ma decydujący wpływ na to, do jakich prac osoba niepełnosprawna może być kierowana, a do jakich nie powinna ze względu na jej zdrowie i skuteczność pracy na danym stanowisku. Podstawowe kody niepełnosprawności:

01-U upośledzenie umysłowe,
02-P choroby psychiczne,
03-L zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,
04-O choroby narządu wzroku,
05-R upośledzenie narządu ruchu,
06-E epilepsja,
07-S choroby układu oddechowego i krążenia,
08-T choroby układu pokarmowego,
09-M choroby układu moczowo-płciowego,
10-N choroby neurologiczne,
11-I inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego,
12-C całościowe zaburzenia rozwojowe.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

4.4.Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie

W zawodzie doradca zawodowy możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie doradcy zawodowego jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

  • z niewielką dysfunkcją kończyn górnych (05-R), która nie wyklucza pracy przy komputerze; wymagane jest wówczas dostosowanie sprzętu komputerowego; z niewielką dysfunkcja kończyn dolnych (05-R) – wymagane jest wówczas wyposażenie stanowiska w uchwyty, poręcze, regulowaną wysokość krzesła, podnóżka i inne udogodnienia; poruszające się na wózkach inwalidzkich (05-R) – wymagany jest wówczas odpowiedni dobór stanowiska bądź ograniczenie lub zmodyfikowanie zakresu pracy w celu umożliwienia wykonywania zadań w pozycji siedzącej,
  • z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
  • z dysfunkcją narządu słuchu (03-L) – pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
  • z epilepsją (06-E) – osoby takie mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy, pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie i są sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu, a przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej. Mogą być one zatrudnione warunkowo, po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań do sytuacji, w których możliwy jest stały nadzór i ewentualna szybka pomoc, a stanowisko pracy nie stwarza potencjalnych zagrożeń w przypadku emisji choroby.

KOMPETENCJA ZAWODOWA

Jest to układ wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do wykonywania, w ramach wydzielonego zakresu pracy w zawodzie zestawu zadań zawodowych. Posiadanie jednej lub kilku kompetencji zawodowych powinno umożliwić zatrudnienie na co najmniej jednym stanowisku pracy w zawodzie..

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

3.2.Kompetencja zawodowa Kz1: Świadczenie usług doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży

Kompetencja zawodowa Kz1: Świadczenie usług doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Z1 Diagnozowanie zapotrzebowania dzieci i młodzieży na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego i informacji edukacyjno-zawodowej
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Metody i techniki stosowane do prowadzenia badań ilościowych i jakościowych;
  • Zasady posługiwania się gotowymi narzędziami badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;
  • Zasady konstruowania narzędzi do badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Metody przeprowadzania badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Zasady analizowania danych, opracowywania raportów ilościowych i jakościowych z badań;
  • Programy do gromadzenia i analizowania danych;
  • Sposoby wykorzystywania zgromadzonych informacji do określenia zapotrzebowania na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową w danym przedziale czasu;
  • Zasady oceny i doskonalenia jakości pracy w zakresie diagnozowania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego.
  • Stosować metody i techniki diagnozowania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Posługiwać się gotowymi narzędziami do badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na
  • Konstruować narzędzia do badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Przeprowadzać badania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową;
  • Sporządzać, w formie raportu, diagnozę potrzeb dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjnozawodową;
  • Stosować technologie informacyjne-komunikacyjne do gromadzenia i analizowania informacji;
  • Wykorzystywać zgromadzone informacje do określenia zapotrzebowania na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową w danym przedziale czasu;
  • Oceniać jakość i doskonalić pracę w zakresie diagnozowania zapotrzebowania dzieci i młodzieży na doradztwo zawodowe i informację edukacyjno-zawodową.

Z2 Prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Zasady planowania terminów zajęć grupowych dla dzieci i młodzieży dostosowanych do ich wieku i etapu rozwoju;
  • Metody, techniki i narzędzia do tworzenia scenariuszy zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Teoretyczne podstawy wykonywania zawodu, w tym teorie rozwoju zawodowego i rozwoju zainteresowań, podstawy zawodoznawstwa oraz koncepcje rozwoju człowieka w kontekście ról społecznych i zawodowych;
  • Teoretyczne podstawy z zakresu pedagogiki, psychologii, socjologii, filozofii, polityki społecznej i inne;
  • Metody doboru treści w obszarze objętym programem nauczania;
  • Metody i techniki prowadzenia zajęć grupowych, w tym metody aktywizujące, motywujące i angażujące uczestników;
  • Metody doboru pomocy dydaktycznych i programów multimedialnych adekwatne do treści programowych;
  • Metody nawiązywania i utrzymywania kontaktu z grupą podczas prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Sposoby rozpoznawania potrzeb grupy i metody elastycznego dostosowywania metod, technik i zakresu zajęć do specyfiki grupy;
  • Zasady indywidualizacji pracy względem uczestników zajęć;
  • Teoretyczne podstawy i przebieg procesu grupowego, role grupowe uczestników;
  • Sposoby przedstawiania tematyki zajęć z uwzględnieniem wieku oraz możliwości i potrzeb uczestników;
  • Zasady stosowania programów multimedialnych w celu uatrakcyjnienia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i podtrzymania zainteresowania odbiorców prezentowaną tematyką;
  • Metody organizacji i prowadzenia zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego z dziećmi lub młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
  • Metody podsumowywania zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby oceny jakości pracy własnej poprzez uzyskanie informacji zwrotnej od uczestników zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby ewaluacji przeprowadzonych zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i zasady sporządzania dokumentacji.
  • Planować terminy zajęć grupowych dla dzieci i młodzieży dostosowanych do ich wieku i etapu rozwoju, w tym preorientacji zawodowej, orientacji zawodowej i działań w zakresie doradztwa zawodowego, m.in. zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, działań skierowanych do rodziców i nauczycieli;
  • Przygotowywać scenariusz zajęć odnoszących się do zagadnień wiedzy o swoim potencjale, do panoramy zawodów i uwarunkowań rynku pracy oraz rynku usług edukacyjnych, zagadnień uczenia się przez całe życie oraz planowania własnego rozwoju i podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych, uwzględniając specyfikę grupy, w tym wiek i etap edukacyjny;
  • Opracowywać lub dobierać gotowe materiały dydaktyczne do prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Stosować odpowiednie metody prowadzenia zajęć, w tym metody aktywizujące z uwzględnieniem zakresu tematycznego i specyficznych potrzeb dzieci i młodzieży;
  • Dobierać pomoce dydaktyczne i programy multimedialne adekwatne do treści programowych;
  • Nawiązywać i utrzymywać kontakt z grupą podczas prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Rozpoznawać potrzeby grupy i elastycznie dostosowywać metody, techniki i zakres zajęć do specyfiki grupy;
  • Stosować zasadę indywidualizacji pracy względem uczestników zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Kontrolować przebieg zajęć, podtrzymując odpowiedni poziom zaangażowania i motywacji poznawczej uczestników podczas prowadzenia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Rozpoznawać role grupowe i adekwatnie do nich angażować uczestników, proponując odpowiadające im zadania lub ćwiczenia z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Przedstawiać tematykę zajęć w sposób dostosowany do wieku oraz możliwości i potrzeb uczestników;
  • Wykorzystywać programy multimedialne w celu uatrakcyjnienia zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i podtrzymania zainteresowania odbiorców prezentowaną tematyką;
  • Organizować i prowadzić zajęcia grupowe z zakresu doradztwa zawodowego z dziećmi lub młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
  • Podsumowywać zajęcia grupowe z zakresu doradztwa zawodowego, angażując uczestników do dyskusji i wyciągania wniosków;
  • Kontrolować jakość pracy własnej poprzez uzyskanie informacji zwrotnej od uczestników zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego;
  • Przeprowadzać ewaluację zajęć grupowych z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży i sporządzać dokumentację.

Z3 Prowadzenie indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Zasady planowania i prowadzenia rozmowy indywidualnej;
  • Zasady doboru i przygotowywania materiałów i pomocy dydaktycznych do realizacji indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Metody nawiązywania i utrzymywania kontaktu z uczestnikiem indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Zasady skutecznego komunikowania się, zbierania informacji dotyczących potencjału osobistego dzieci lub młodzieży podczas indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Zasady posługiwania się narzędziami diagnostycznymi, w tym multimedialnymi oraz zasady ich stosowania, jak również obliczania i interpretacji otrzymanych wyników;
  • Zasady stosowania programów multimedialnych wspomagających świadczenie indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Zasady integrowania danych nt. dzieci lub młodzieży uzyskanych z wywiadu, programów multimedialnych i badań oraz metody opracowywania i wyciągania wniosków;
  • Zasady opracowywania indywidualnego planu działania przez dziecko lub młodzież;
  • Metody i zasady dokumentowania przebiegu rozmowy indywidualnej;
  • Sposoby przekazywania rodzicom lub opiekunom informacji dotyczących potencjału dziecka, ustalonych w trakcie indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Zasady oceny i doskonalenia jakości pracy w zakresie prowadzenia indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży.
  • Zaplanować terminy spotkań indywidualnych z doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Dobierać i przygotowywać materiały, narzędzia diagnostyczne, gry interaktywne, programy multimedialne i inne pomoce dydaktyczne wykorzystywane do realizacji indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci lub młodzieży;
  • Nawiązywać i utrzymywać kontakt z uczestnikiem indywidualnego doradztwa zawodowego, pozwalający na zbudowanie atmosfery otwartości i zaufania;
  • Skutecznie komunikować się, zbierając informacje dotyczące potencjału osobistego dzieci lub młodzieży, w tym: zainteresowań, zdolności, umiejętności podczas indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Przeprowadzać podczas indywidualnego doradztwa zawodowego badania z wykorzystaniem narzędzi diagnostycznych, interpretować i opracowywać otrzymane wyniki;
  • Stosować programy multimedialne wspomagające świadczenie indywidualnego doradztwa zawodowego dla dzieci i młodzieży;
  • Integrować dane nt. dzieci lub młodzieży uzyskane z wywiadu, programów multimedialnych i badań oraz opracowywać i wyciągać wnioski;
  • Wspomagać dziecko lub młodzież w opracowywaniu indywidualnego planu działania;
  • Dokumentować przebieg rozmowy indywidualnej;
  • Przekazywać rodzicom lub opiekunom w zrozumiałej i spójnej formie informacje dotyczące potencjału dziecka, w tym zainteresowań, zdolności, umiejętności, ustalone w trakcie indywidualnego doradztwa zawodowego;
  • Kontrolować i doskonalić jakość pracy własnej dot. realizacji indywidualnego doradztwa zawodowego poprzez uzyskanie informacji zwrotnej od uczestnika oraz sporządzać odpowiednią dokumentację.

Z4 Gromadzenie, aktualizowanie, opracowywanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych dzieciom i młodzieży oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Źródła informacji edukacyjno-zawodowej, zasady jej publikowania i aktualizacji;
  • Sposoby monitorowania zmian zachodzących na rynku usług edukacyjnych i pracy oraz zasady aktualizowania zasobów informacyjnych;
  • Metody analizowania potrzeb dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym dla nauczycieli i rodziców w zakresie informacji edukacyjno-zawodowej;
  • Zasady doboru informacji edukacyjno- -zawodowych stosownie do zainteresowań oraz potrzeb dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodziców;
  • Zasady opracowywania informacji edukacyjno- -zawodowej dzieciom i młodzieży oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom;
  • Zasady doboru kanałów przekazu informacji oraz metody rozpowszechniania informacji edukacyjno-zawodowej adresowanej do dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodziców;
  • Zasady sporządzania dokumentacji dotyczącej opracowywanych i informacji edukacyjno- -zawodowych wśród dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodzicówZasady oceny i doskonalenia jakości pracy w zakresie gromadzenia, aktualizowania, opracowywania i udostępniania informacji edukacyjno-zawodowej dzieciom i młodzieży, oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom.
  • Nawiązywać współpracę z instytucjami z obszaru edukacji i rynku pracy oraz pozyskiwać informacje edukacyjno-zawodowe z różnych źródeł;
  • Monitorować zmiany zachodzące na rynku usług edukacyjnych i pracy oraz aktualizować zasoby informacyjne;
  • Analizować potrzeby różnych grup odbiorców w zakresie informacji edukacyjno-zawodowej;
  • Dobierać informacje edukacyjno-zawodowe stosownie do zainteresowań oraz potrzeb dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym nauczycieli i rodziców;
  • Opracowywać w formie materiałów drukowanych i elektronicznych pakiety informacji edukacyjno-zawodowych dla dzieci i młodzieży oraz innych zainteresowanych osób, w tym dla nauczycieli i rodziców;
  • Udostępniać informacje edukacyjno-zawodowe podczas spotkań indywidualnych oraz zajęć grupowych, w tym w formie prezentacji i innych narzędzi multimedialnych;
  • Sporządzać dokumentację dotyczącą opracowywanych i udostępnionych informacji edukacyjno-zawodowych;
  • Oceniać jakość i doskonalić pracę w zakresie gromadzenia, aktualizowania, opracowywania i udostępniania informacji edukacyjno-zawodowej dzieciom i młodzieży oraz innym zainteresowanym osobom, w tym nauczycielom i rodzicom.

Z5 Opracowywanie, koordynowanie i wspieranie realizacji programu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego (WSDZ) w oparciu o współpracę z innymi nauczycielami, psychologami lub pedagogami/
WIEDZA – zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI – potrafi:
  • Zasady uczestnictwa w pracach zespołu opracowującego wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Procedury planowania działań związanych z opracowywaniem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Zasady współpracy z innymi nauczycielami, psychologami lub pedagogami w przygotowaniu i wdrażaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby przypisywania ról, zadań oraz zakresów odpowiedzialności poszczególnym osobom zaangażowanym w realizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Tematykę działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Metody, formy i terminy realizacji działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby nawiązywania współpracy z zewnętrznymi podmiotami przy realizacji działań w zakresie doradztwa zawodowego;
  • Procedurę ustalania tematyki i terminów spotkań z rodzicami;
  • Procedurę opiniowania programu realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Zasady współuczestnictwa w organizacji działań zawartych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, w tym w spotkaniach z rodzicami, targach pracy, wizytach w zakładach pracy itp.;
  • Zasady wspierania nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby monitorowania i ewaluowania realizacji programu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Sposoby doskonalenia wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Zasady sporządzania dokumentacji z realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego zgodnie z przyjętym terminarzem.
  • Uczestniczyć w pracach zespołu opracowującego wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Planować działania związane z opracowywaniem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Współdziałać z innymi nauczycielami, psychologami lub pedagogami w przygotowaniu i wdrażaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Określać role, zadania oraz zakres odpowiedzialności osób realizujących wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Ustalać tematykę działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Określać metody, formy i terminy realizacji działań podejmowanych w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Nawiązywać współpracę z zewnętrznymi podmiotami przy realizacji działań w zakresie doradztwa zawodowego;
  • Ustalać we współpracy z innymi nauczycielami, w szczególności wychowawcami, tematykę i terminy spotkań z rodzicami;
  • Przygotowywać dokument wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego do zaopiniowania przez Radę Pedagogiczną danej placówki;
  • Współuczestniczyć w organizacji działań zawartych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, w tym w spotkaniach z rodzicami, targach pracy, wizytach w zakładach pracy itp.;
  • Wspierać nauczycieli, w tym wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów w zakresie realizacji działań, określonych w programie realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Monitorować oraz ewaluować realizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego;
  • Doskonalić wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego;
  • Prowadzić wymaganą dokumentację i sprawozdawczość z realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego zgodnie z przyjętym terminarzem.

KOMPETENCJE KLUCZOWE

Są to kompetencje (połączenie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych) integracji społecznej i zatrudnienia potrzebne w życiu zawodowym i pozazawodowym oraz do bycia aktywnym obywatelem. Na potrzeby opracowania informacji o zawodach wyróżniono 9 kompetencji, które zostały wybrane i pogrupowane ze zbioru 15 kompetencji kluczowych wyodrębnionych w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − Projekt PIAAC prowadzonym cyklicznie przez OECD.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

3.5.Profil kompetencji kluczowych dla zawodu

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rysunek poniżej) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu doradca zawodowy.

4

Profil kompetencji kluczowych dla zawodu doradca zawodowy


KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Jest to rozwinięta w toku uczenia się zdolność kształtowania własnego rozwoju oraz autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym, z uwzględnieniem etycznego kontekstu własnego postępowania.

Zastosowanie:

Przykład zastosowania w opisie – zawód doradca zawodowy:

3.4.Kompetencje społeczne

Pracownik w zawodzie doradca zawodowy powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

  • Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań związanych z pełnioną rolą społeczną, która obejmuje pobudzanie motywacji i ustawicznego rozwoju jednostki w kontekście wyborów edukacyjnych i/lub zawodowych, stymulowanie kreatywnych postaw wobec rzeczywistości i zmian w życiu.
  • Wykonywania samodzielnie usług doradztwa zawodowego dla klientów indywidualnych i grupowych.
  • Kierowania się zasadami etyki zawodowej opartej na dostępności, dobrowolności, równości, swobodzie wyboru zawodu i miejsca pracy, poufności i ochrony danych osobowych.
  • Przestrzegania zasad profesjonalizmu zawodowego, rzetelności w udzielaniu informacji i porad.
  • Prezentowania właściwej postawy nacechowanej empatią i asertywnością względem radzących się w procesie wspierania ich rozwoju edukacyjnego i/lub zawodowego.
  • Prezentowania właściwych wzorów postawy proaktywnej i współpracy w środowisku pracy i poza nim.
  • Podnoszenia własnych kompetencji w zakresie wykonywanych zadań zawodowych przypisanych doradcy zawodowemu, w tym nowych regulacji, trendów, procesów i teorii dotyczących obszaru doradztwa zawodowego.
  • Oceniania i weryfikowania jakości świadczonych usług doradztwa zawodowego.



Strona:  1  2  3  (Dalej)
  Wszystkie