Jak tworzyć informacje o zawodach funkcjonujących na rynku pracy?
LISTA KONTROLNA
Jak korzystać z LISTY KONTROLNEJ?
e. Lista kontrolna - 3. ZADANIA ZAWODOWE I WYMAGANE KOMPETENCJE
e. Lista kontrolna - 3. ZADANIA ZAWODOWE I WYMAGANE KOMPETENCJE
| Element IOZ |
Kryteria/wymagania podlegające sprawdzeniu przez eksperta metodologicznego oraz wewnętrzny zespół walidacyjny Partnera | Czy spełnione jest kryterium? |
||
| TAK | NIE | ND | ||
| 3. ZADANIA ZAWODOWE I WYMAGANE KOMPETENCJE | TAK | NIE | ND | |
| 3.1 |
99) Zadania zawodowe – W opisie wymieniamy zadania zawodowe nadając im kolejny numer (Z1, Z2, Z3 itd.). Mają to być zadania zawodowe typowe/podstawowe dla zawodu. Unikamy wymieniania zadań zawodowych specjalistycznych i wykonywanych sporadycznie | TAK | NIE | ND |
| 100) Zadania zawodowe – Sprawdzamy czy nazwa zadania zawodowego spełnia wymagania definicji - Jest to logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu wykonywany na stanowisku pracy. Na zadanie zawodowe składa się układ czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją | |
|
||
| 101) Zadania zawodowe – Nazwy zadań zawodowych formułowane są w kategoriach operacyjnych − czynnościowych np.: Wykonywanie…, Prowadzenie..., Mierzenie…, Projektowanie…, Badanie…, Klejenie…., Analizowanie…, Wyliczanie…., Dobieranie…, Diagnozowanie… itp.. W praktyce: nie „analiza…”, tylko „analizowanie…”, nie „dobór…”, tylko „dobieranie…”, nie „diagnoza…”, tylko „diagnozowanie” itd. | |
|
||
| 102) Zadania zawodowe – W nazwie zadania zawodowego powinny być z zasady wyodrębniona dwa elementy. Część (1) odnosząca się do wykonywanych prac (czynności) oraz część (2) odnosząca się warunków realizacji tychże czynności, np.− Prowadzenie działań prewencyjnych i edukacyjnych (1) poprzez tworzenie i realizowanie programów społecznych (2)− Realizowanie zajęć ruchowo sportowych (1) zgodnie z opracowanym konspektem (2) Jeśli nie jest wyodrębniony drugi człon w nazwie zadania zawodowego to zapis tego pierwszego (czynność) musi być bardziej rozbudowany: np. Wykonywanie działań na rzecz zapobiegania powstawaniu odpadów | |
|
||
| 103) Zadania zawodowe – Liczba zadań zawodowych powinna być optymalnie dobrana, średnio 6-15 zadań zawodowych. Liczba zadań zawodowych jest uzależniona od zakresu i złożoności prac wykonywany na stanowiskach pracy właściwych dla danego zawodu. Mogą występować przypadki, gdzie liczba zadań zawodowych jest mniejsza lub większa o zalecanej średniej | |
|
||
| 104) Zadania zawodowe – Lista zadań zawodowych powinna być uporządkowana w logicznej kolejności wynikającej z procesu technologicznego lub procesu pracy (planowanie, organizowanie, wykonanie, kontrolowanie) | |
|
||
| 105) Zadania zawodowe – Nie wyodrębniamy w zestawie zadania zawodowego pn. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z BHP itd. Treści z tego zakresu powinny być rozlokowane w wiedzy i umiejętnościach przy opisie poszczególnych kompetencji zawodowych | |
|
||
| 106) Zadania zawodowe – Dane zadanie zawodowe może być przypisane tylko do jednej kompetencji zawodowej wyodrębnionej w danym zawodzie | |
|
||
| 107) Zadania zawodowe – Sprawdzić zgodność nazw zadań zawodowych z nazwami zadań zawodowych w opisie kompetencji zawodowych w pkt. 3.2, 3.3, 3.4. itd. | |
|
||
| 3.2 |
108) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Liczba i nazwy kompetencji zawodowych powinny być pochodną wymagań stanowisk pracy. Nie powinny to to być nazwy oderwane od praktyki wykonywania zawodu na rynku pracy. Każda kompetencja zawodowa wyodrębniona w zawodzie powinna dawać szansę uzyskania zatrudnienia przez posiadacza danej kompetencji zawodowej | TAK | NIE | ND |
| 109) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Nazwy wyodrębnionych w zawodzie kompetencji zawodowych formułowane są, podobnie jak nazwy zadań zawodowych, w kategoriach operacyjnych − czynnościowych. Jednakże nie mogą być powtórzeniem nazw zadań zawodowych | |
|
||
| 110) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Należy przyjąć zasadę, że liczba wyodrębnionych kompetencji zawodowych w zawodzie nie powinna być większa niż 4 dla zawodu. Od tej zasady mogą być wyjątki. O liczbie wyodrębnionych kompetencji zawodowych decyduje specyfika i złożoność zawodu, liczba stanowisk pracy z nim związanych oraz zadań zawodowych wykonywanych na tych stanowiskach | |
|
||
| 111) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Praktyką w zawodach prostych (gdzie jest z reguły mała liczb zadań zawodowych) może być wyodrębnienie tylko jednej kompetencji zawodowej | |
|
||
| 112) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Zapisy dotyczące WIEDZY formułujemy zaczynając od rzeczownika, natomiast UMIEJĘTNOŚCI formułujemy zaczynając od czasownika operacyjnego w formie niedokonanej np. „rozpoznawać”, „kontrolować”, „sprawdzać” „oceniać”, „odbierać” itd. | |
|
||
| 113) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Każda kompetencja zawodowa jest powiązana z określoną liczbą zadań zawodowych, które opisywane są zbiorami wiedzy (pracownik zna i rozumie…) oraz umiejętności (pracownik potrafi…). Do każdej z wyodrębnionych kompetencji zawodowych przypisane są różne zadania zawodowe właściwe dla danego zawodu (zgodnie z sekcją 3.1) | |
|
||
| 114) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Zadanie zawodowe przypisane do danej kompetencji zawodowej nie może powtarzać się w innej kompetencji zawodowej (pkt. 105) | |
|
||
| 115) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – W opisie każdego zadania zawodowego musieć być pełna korelacja „WIEDZY” i „UMIEJĘTNOŚCI” (Uwaga: liczba umiejętności może być większa niż wiedzy, tzn. do jednego zapisu wiedzy przypisana jest więcej niż jedna umiejętność) (zał. nr 17 do LK) | |
|
||
| 116) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – W opisie danego zadania zawodowego powinno być wyodrębnionych od kilku (min. 3) do kilkunastu zakresów wiedzy i umiejętności | |
|
||
| 117) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Sprawdzamy zgodność nazw kompetencji zawodowych ze spisem treści oraz zgodność powtórzonymi nazwami kompetencji zawodowych w pkt. 3. Uwaga: Przy wyodrębnionej tylko jednej kompetencji zawodowej w opisie zmienia się konwencja zapisu na liczbę pojedynczą. | |
|
||
| 118) Kompetencja zawodowa Kz1 …. – Sprawdzamy czy przy opisie poszczególnych kompetencji zawodowych nie powtórzyły się numery zadań zawodowych oraz czy ich liczba jest zgodna z faktycznie opisanymi zadaniami | |
|
| 3.3 |
119) Kompetencje społeczne – W opisie podawana jest lista wyodrębnionych dla zawodu kompetencji społecznych warunkujących efektywne wykonywanie zadań zawodowych wyodrębnionych w zawodzie. Przykład zapisu (kontynuacja pkt. 75): Pracownik w zawodzie frezer powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.W szczególności pracownik jest gotów do:
|
TAK | NIE | ND |
| 120) Kompetencje społeczne – Lista kompetencji społecznych jest zapisywana w jednorodny sposób, tzn. nazwa zaczynająca się od formy odczasownikowej (forma niedokonana: Ponoszenia…, Oceniania…, Kierowania się… itd.) oraz wg kolejności przedstawionej w przykładzie (jak w pkt. 118). Ważne jest również, aby w opisie poszczególnych kompetencji społecznych akcentować specyfikę zawodu lub branży | |
|
||
|
121) Kompetencje społeczne – Czy lista kompetencji społecznych powstała w oparciu o analizę zapisów odnoszących się do kompetencji społecznych zwartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 1–8 (zał. nr 11 do LK) oraz zapisów odnoszących się do kompetencji społecznych zawartych w regulacji prawnej (jeśli jest opublikowana) dotyczącej Sektorowej Ramy Kwalifikacji powiązanej z danym zawodem lub z w opisie (jeśli dotyczy) określonej SRK: • Sektorowa Rama Kwalifikacji Usług Rozwojowych (SRK UR): http://kwalifikacje.edu.pl/sektorowa-rama-kwalifikacji-uslug-rozwojowych-srk-ur |
|
|
||
| 122) Jeśli opisywany zawód jest powiązany daną SRK to w pkt. 6 – Zasoby internetowe należy załączyć odpowiedni link z ww. | |
|
| 3.4 |
123) Profil kompetencji kluczowych – Czy wykres jest w formie edytowalnej? | TAK | NIE | ND |
| 124) Profil kompetencji kluczowych – Czy długość „słupków” dla każdej z 9 kompetencji kluczowych na wykresie odpowiada rzeczywistym oczekiwaniom pracodawców. Chodzi o to, żeby oczekiwania nie były zbyt wygórowane i nie stresowały kandydatów do pracy (np. uważać należy z długością słupka „umiejętności matematyczne”) | |
|
||
| 125) Profil kompetencji kluczowych – Długość „słupków” dla każdej z 9 kompetencji kluczowych zależy również od grupy, w której występuje opisywany zawód. Generalnie zawody z kodem rozpoczynającym się od 1, 2, 3, 4, 5) powinny mieścić się w przedziale od 3,5 do 5 (jedynie „sprawność motoryczna” może być mniejsza). Natomiast zawody z kodem rozpoczynającym się od 6, 7, 8, 9) powinny mieścić się w przedziale od 2 do 5 (przy czym 5 może odnosić się do „sprawności motorycznej”, a pozostałe kompetencje w odpowiednio niższej skali) | |
|
||
| 126) Profil kompetencji kluczowych – Długość „słupków” dla każdej z 9 kompetencji kluczowych mogą wyznaczać interwały - co 0,5 np. 2; 2,5; 3; 3,5; 4; 4,5, 5. Wówczas wykres jest bardziej czytelny dla odbiorcy | |
|
| 3.5 |
127) Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów PRK oraz SRK – Czy zastosowano właściwy (jeden z czterech - z godnie z Podręcznikiem) wariantów zapisu powiązania kompetencji zawodowych z opisami poziomów PRK oraz SRK? | TAK | NIE | ND |
| 128) Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów PRK oraz SRK – większość zawodów z listy 1000 będzie stosowała Wariant 1 zapisu | |
|
||
129) Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów PRK oraz SRK – Obecnie opublikowane są Sektorowe Ramy Kwalifikacji w sektorze turystyka i sektorze sport. Zawody powiązane z tymi sektorami powinny zastosować Wariant 2 lub 4 (jeśli jest to zawód szkolnictwa zawodowego). Przy czym Sektorowe Ramy Kwalifikacji w sektorze turystyka składają się z czterech ram dla następujących branż:
|
|
|
||
| 130) Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów PRK oraz SRK – Jeśli jest powiązanie opisywanego zawodu z ww. SRK to w pkt. 6 – Podstawowe regulacje prawne zamieszczamy odpowiednie rozporządzenie, a w Zasobach internetowych - odpowiedni link z pkt. 120 | |
|
||
| 131) Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów PRK oraz SRK – Wariant 3 zapisu odnosi się do tych zawodów z listy 1000, które są zawodami szkolnictwa zawodowego. Są to: Technik lotniskowych służb operacyjnych – 315406, Szkutnik – 711504, Przetwórca ryb – 751103, Kierowca mechanik – 832201, Monter stolarki budowlanej - 712906 | |
|
Załączniki do LISTY KONTROLNEJ dla ZADAŃ ZAWODOWYCH I WYMAGANYCH KOMPETENCJI:
11_Do_3_Kompetencje_społeczne_Powiązanie z PRK_Rozp. MEN_w.s_charakt._poz_1-8.pdf
16_Do_2_3_4.2_Mala-encyklopedia-ZSK_IBE.pdf
17_Do_3_Przykład korelacja W-U_Z2_zawód 973.pdf
18_Do_3_Rozp. MEN SRK_sport_28.06.2017.pdf
19_Do_3_Rozp. MEN SRK_turystyka_19.06.2017.pdf
20_Do_3_Ustawa o ZSK_16.11.2018.pdf