Jak tworzyć informacje o zawodach funkcjonujących na rynku pracy?
Wymagania edytorskie i redakcyjne dotyczące tekstu informacji o zawodzie
Wszystkie wersje informacji o zawodzie opracowywane przez zespół ekspercki muszą być tworzone w edytorze tekstu MS Word i spełniać przyjęte kryteria edytorskie. Ponadto każda wersja informacji o zawodzie, która będzie projektowana i modyfikowana powinna być redagowana w taki sposób, aby była porównywalna pod względem zakresu i sposobu opisu przekazywanych treści, które muszą być czytelne oraz zrozumiałe dla różnych grup odbiorców.
W tej części przedstawiono zasady, o których należy pamiętać, tworząc informację o zawodzie. Instytucja odpowiedzialna za sporządzanie informacji o zawodzie powinna zadbać o to, aby eksperci uczestniczący w tym procesie przestrzegali zasad i stosowali poniższe wskazówki. Dzięki temu ostateczne wersje informacji o zawodzie (wersje 5) będą przygotowane w ujednoliconym standardzie wymaganym do ich publikowania w bazie danych na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia.
Wymagania edytorskie – zasady
- Zespół ekspercki posługuje się otrzymaną od instytucji odpowiedzialnej za sporządzanie informacji o zawodach wersją elektroniczną pliku MS Word – Formularz opracowywania informacji o zawodzie). Formularz umożliwia wprowadzanie i edytowanie zawartości dokumentu tylko w określonych miejscach.
- Zespół ekspercki dostarcza tekst informacji o zawodzie opracowany w edytorze MS Word 2007 lub nowszym w formacie docx.
- W całym tekście informacji o zawodzie (poza stroną tytułową) mają występować:
- czcionka Calibri,
- interlinia 1.0,
- marginesy po 2,5 cm,
- nazwa zbioru głównego 14 pkt (wielkie litery),
- nazwa podzbioru 12 pkt,
- tekst w podzbiorze (sekcji) 11 pkt wyjustowany bez wcięć, z uwzględnieniem list punktowanych (zgodnie z przykładami w bazie na Wortalu PSZ),
- tekst w sekcji „WAŻNE” (kolor zielony) 10 pkt,
- tekst w ramce 10 pkt (kursywa, pogrubiony),
- tekst w tabelach 10 pkt (w zbiorach opisujących: zawody pokrewne i kompetencje zawodowe),
- listy zapisów dotyczących „WIEDZY” i „UMIEJĘTNOŚCI” punktowane, zaczynające się dużą literą, wyrównywane do lewej oraz oddzielane znakiem średnika, z kropką po ostatnim punkcie,
- tekst w słownikach (sekcje 7.1 i 7.2) – 9 pkt,
- numeracja stron w tekście – dół do środka strony,
- style typu nagłówek, ze względu na automatycznie generowany spis treści stosowane są tylko do nazwy zbioru głównego i nazwy podzbioru informacji,
- nazwa zbioru głównego i nazwa podzbioru są wprowadzane jako listy numerowane.
- Zdjęcie na stronie tytułowej w formacie jpg o rozdzielczości min. 75 dpi. Ma to być ilustracja typowego stanowiska pracy lub przykładowych czynności wykonywania pracy w zawodzie). Informacja dotycząca źródła pochodzenia zdjęcia zamieszczana jest pod zdjęciem. Powinien to być link do konkretnego zdjęcia zamieszczonego na portalu internetowym, skąd zdjęcie pochodzi (z podaniem daty dostępu w formacie: [data dostępu: dd.mm.rrrr] lub informacja: „zdjęcie wykonane przez zespół ekspercki”. Zdjęcie nie może być objęte prawem autorskim.
- Rysunek (wykres) przedstawiający profil kompetencji dla zawodu należy przygotować zgodnie z szablonem w formularzu elektronicznym MS Word, gdzie należy wstawić odpowiednie dane liczbowe (od 0 do 5) powiązane z wykresem kompetencji.
Uwaga: Wykresu nie umieszczamy w postaci plików graficznych (obrazu). Formularz zawiera gotowy wykres generowany na podstawie wprowadzonych danych. - Wszystkie linki do stron internetowych zamieszczone w informacji o zawodzie powinny być aktywne, tzn. po najechaniu kursorem na link wyświetla się adres linku http://..... lub https://......
- Poszczególne wersje informacji o zawodzie powinny być zapisywane w pliku MS Word zgodnie z poniższym przykładem dla zawodu Doradca zawodowy 242304. W nazwie pliku powinny występować w kolejności:
- numer zawodu na liście – zgodnie z Listą 1000 zawodów – np. 130,
- sześciocyfrowy kod zawodu: np. 242304,
- numer wersji informacji o zawodzie od: wstępnego projektu – WP, do wersji piątej, oznaczone numeracją rzymską od I do V.
- wstępny projekt informacji o zawodzie: 130_242304_WP.docx
- wersja pierwsza projektu informacji o zawodzie: 130_242304_I
- wersja druga projektu informacji o zawodzie: 130_242304_II
- wersja trzecia projektu informacji o zawodzie: 130_242304_III
- wersja czwarta projektu informacji o zawodzie: 130_242304_IV
- wersja piąta projektu informacji o zawodzie (po redakcji językowej): 130_242304_V_1
- wersja piąta projektu informacji o zawodzie (po akceptacji MRPiPS): 130_242304_V_2
- wersja piąta projektu informacji o zawodzie (po redakcji językowej): 130_242304_V_1
Wymagania redakcyjne – zasady
Język informacji o zawodzie powinien być dostosowany do głównych odbiorców, którymi są:
- osoby dorosłe bezrobotne, poszukujące pracy, zmieniające zawód oraz pracodawcy i służby zatrudnienia w przedsiębiorstwach;
- pracownicy IRP (w tym PSZ), doradcy zawodowi, interesariusze i użytkownicy Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji;
- młodzież, uczniowie szkół gimnazjalnych (obecnie podstawowych) oraz ich rodzice i opiekunowie.
W szczególności informacja potrzebna uczniom i młodzieży powinna być prosta i zrozumiała, a także dostosowana do formy przekazu internetowego, stąd:
- język opisu powinien mieć charakter popularnonaukowy, gdyż ma przyciągać uwagę i być łatwy w odbiorze;
- opis powinien być jasny, zwięzły, pisany prostymi zdaniami i przystępny dla osoby niezwiązanej z zawodem – należy unikać określeń branżowych i specjalistycznej terminologii (nie dotyczy to zbioru informacji 3. ZADANIA ZAWODOWE I WYMAGANIA KOMPETENCYJNE oraz 7.2. Definicje powiązane z wykonywanym zawodem (branżowe));
- należy stosować krótkie sekwencje tekstu, wyróżnienia, bez powtórzeń;
- tam, gdzie to tylko możliwe, informacje powinny być wypunktowane, np. obowiązki, zadania, czynności, wytwory, klienci, warunki pracy, wykorzystywane narzędzia, wymagania zdrowotne itp.;
- ostateczna wersja informacji o zawodzie przedstawiana do akceptacji MRPiPS musi zostać poddana skrupulatnej redakcji technicznej, językowej i merytorycznej.
Redakcja zawartości pkt 6. Źródła dodatkowych informacji o zawodzie
Podstawowe regulacje prawne
Stan prawny na 30.06.2018 r. (np. dotyczy I Etapu prac w projekcie INFODORADCA+)
- Liczba podstawowych regulacji prawnych zależy od zawodu. Nie należy uwzględniać aktów prawnych, z którymi osoby wykonujące zawód się stykają, ale które mają charakter ogólny. Generalnie wymieniamy podstawowe (specyficzne) regulacje, które mają bezpośredni wpływ na wykonywanie danego zawodu.
- Akty prawne powinny być uszeregowane według ważności jak poniżej:
- umowy międzynarodowe/dyrektywy UE,
- ustawy, rozporządzenia UE,
- ustawy i rozporządzenia polskie,
- inne akty prawne, np. normy, ale wymieniamy tylko kilka przykładowych).
- Tytuł aktu prawnego musi być zgodny z tytułem podawanym przez ISAP – Internetowy System Aktów Prawnych Sejmu RP (gdzie też sprawdzamy status aktu prawnego, datę publikacji etc.), np.
- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 i 1149).
Przykład prawidłowego zapisu aktu prawnego opublikowanego przed 01.01.2012:
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.)
Przykład prawidłowego zapisu regulacji UE (jeśli takie się pojawiają):
- Dyrektywa 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. w sprawie transportu lądowego towarów niebezpiecznych (Dz. U. UE L 260 z 30.9.2008, s. 13).
Literatura branżowa
W zestawie publikacji branżowych wymieniamy od kilku do kilkunastu pozycji literatury, która odnosi się bezpośrednio do danego zawodu/grupy zawodów lub z której może korzystać pracownik wykonujący dany zawód.
Należy stosować standardowe zasady cytowania publikacji, z podaniem nazwiska/ nazwisk autorów, tytułu, nazwy wydawnictwa, miejsca wydania i daty wydania. Jeśli nie jest to wydanie 1, dodajemy informację o numerze wydania. Kolejność literatury – alfabetyczna.
Przykład prawidłowego zapisu:
-
- Cole E.: Architektura. Style i detale. Arkady, Warszawa 2012.
- Łopuska A., Szmelter-Fausek B.: Konserwacja zabytków. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2007.
- Panas J. (red.): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2012.
- Popek M.: Wykonywanie tynków. Wyd. 2. WSiP, Warszawa 2016.
Zasoby internetowe
Każdy zasób internetowy powinien zawierać jego krótką nazwę oraz aktywny link do tego zasobu (nie uwzględniamy „/” (slash) na końcu linku). Kolejność listy alfabetyczna.
Przykład prawidłowego zapisu:
-
- Baza danych standardów kwalifikacji/kompetencji zawodowych i modułowych programów szkoleń: ftp://kwalifikacje.praca.gov.pl
- Chłodnictwo i Klimatyzacja – Miesięcznik dla praktyków: http://www.chlodnictwoiklimatyzacja.pl
- Czasopismo „Chłodnictwo”: http://czasopismo-chlodnictwo.pl
- Wyszukiwarka opisów zawodów:
http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow - Związek Rzemiosła Polskiego: https://zrp.pl/kategoria/aktualnosci
- Tekst informacji o zawodzie powinien być przygotowany z uwzględnieniem opisów opublikowanych w bazie danych na Wortalu PSZ (http://psz.praca.gov.pl).
- Treść informacji o zawodzie jest sporządzana z wykorzystaniem przyjętego formularza udostępnionego zespołom eksperckim przez instytucję odpowiedzialną za sporządzanie informacji o zawodach.
- Formularza bezwzględnie należy używać z wykorzystaniem oprogramowania MS Word w wersji 2007 lub nowszej (format dokumentu docx). Nie należy korzystać z formularza przy pomocy innego oprogramowania do edycji tekstu niż zalecany.
- Zespół ekspercki powinien zadbać, aby język informacji o zawodzie był dostosowany do różnych grup odbiorców, a cały tekst informacji o zawodzie nie posiadał wad związanych z zasadami pisowni, ortografii i interpunkcji języka polskiego oraz był zgodny z wymaganiami edytorskimi (zapis w pliku MS Word).
- W projekcie INFODORADCA+ wyznaczona instytucja przeprowadza ostateczną, profesjonalną redakcję edytorską i językową czwartej wersji projektu informacji o zawodzie i przedstawia ją (jako 5 ostateczną wersję) do akceptacji MRPiPS.