2. OPIS ZAWODU

2.5. Wykształcenie, tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne /preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Zalecenia dla zespołu eksperckiego:

• W opisie należy wyodrębnić dwa podzbiory informacji:
  • Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie.
  • Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie (informacja podawana w punktach).
• Informację o wykształceniu wymaganym do podjęcia pracy w zawodzie należy sporządzić zgodnie z definicją podaną w elemencie Słownik.
• Należy pamiętać, że w dostępie do zawodów, które należą do tzw. zawodów regulowanych, przed kandydatami do pracy stawiane są rygorystyczne wymogi, np.
  • odpowiednie wykształcenie (np. studia wyższe w określonym zakresie – kierunku kształcenia/specjalność),
  • obowiązek zdania egzaminu państwowego lub korporacyjnego, wykazanie się doświadczeniem zawodowym (np. odbyciem stażu),
  • wpis do odpowiedniego rejestru najczęściej potwierdzony weryfikacją umiejętności lub nabyciem uprawnień.
• Zespół ekspercki powinien sprawdzić, czy opisywany zawód znajduje się na liście zawodów regulowanych (po adresem: https://www.nauka.gov.pl/informacje-dla-przyjezdzajacych/wykaz-zawodow-regulowanych-w-polsce.html). Jeśli tak, to w opisie należy uwzględnić odpowiednie wymagania formalne.
• Jeśli opisywany zawód nie należy do grupy zawodów regulowanych, wówczas możemy mówić o wykształceniu preferowanym lub najczęściej wymaganym do podjęcia pracy. Można również podać preferowany rodzaj szkoły (np. branżowa szkoła I stopnia – dawniej zasadnicza szkoła zawodowa o kierunku kształcenia np. mechanicznym i analogicznie np. szkoła wyższa I stopnia na kierunku informatyka).
• Opisując tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie, można wykorzystać propozycję następujących sformułowań:
  • „Podjęcie pracy w zawodzie (…) ułatwia posiadanie” (tu nazwy – certyfikaty, dyplomy, świadectwa),
  • „Dodatkowym atutem przy zatrudnieniu w zawodzie (…) może być” (i tu np. odpowiednie uprawnienia).
  • „W zawodzie (…) nie jest wymagane posiadanie tytułów zawodowych, kwalifikacji i szczególnych uprawnień, jednakże podjęcie pracy w tym zawodzie ułatwiają… (np. posiadanie prawa jazdy odpowiedniej kategorii,” udokumentowana znajomość języka obcego itd.).
• Jeśli powołujemy się w opisie na nazwy kwalifikacji wyodrębnione w zawodach pokrewnych, które są zawodami szkolnymi, np. technik ochrony środowiska (przykład poniżej), kody i nazwy kwalifikacji powinny być zgodne z tym, co stosuje w informatorach o egzaminach zawodowych Centralna Komisja Egzaminacyjna, link: https://cke.gov.pl/egzamin-zawodowy/egzamin-zawodowy-formula-2017/informatory/informatory-2
• Ten zbiór informacji należy skorelować ze zbiorem 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w taki sposób, aby nie było powtórzeń.

Przykład opisu dla zawodu Doradca zawodowy 242304:

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie doradca zawodowy wymagane jest wykształcenie wyższe I lub II stopnia, przy czym w placówkach systemu oświaty (np. w szkole) posiadanie wyższego wykształcenia łącznie z przygotowaniem pedagogicznym jest wymogiem obligatoryjnym.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku doradca zawodowy w urzędach pracy oraz OHP regulowane są odpowiednimi przepisami prawnymi:

• Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dotyczy doradców zawodowych zatrudnionych w urzędach pracy),
• Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych (dotyczy OHP).

Zgodnie z powyższymi rozporządzeniami od osoby zatrudnionej na stanowisku doradca zawodowy wymagane jest posiadanie:

• dyplomu ukończenia studiów wyższych o odpowiednim kierunku umożliwiającym wykonywanie zadań na stanowisku oraz tytułu zawodowego licencjat lub magister,
• świadectwa pracy potwierdzającego roczne doświadczenie zawodowe w zakresie poradnictwa zawodowego.

Podjęcie pracy na stanowisku nauczyciel-doradca zawodowy ułatwia posiadanie:

• dyplomu ukończenia studiów I lub II stopnia na kierunku doradztwo zawodowe lub pedagogika pracy i posiadanie odpowiednio tytułu licencjata lub magistra,
• świadectwa ukończenia studiów podyplomowych w zakresie doradztwa zawodowego,
• potwierdzonych kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela-doradcy zawodowego (dotyczy doradcy zawodowego zatrudnionego w szkole i prowadzącego zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego).

Dodatkowymi atutami przy zatrudnianiu doradcy zawodowego są m.in.:

• suplement dla absolwentów szkół wyższych – Europass (w języku polskim i angielskim), wydawany na prośbę zainteresowanego przez szkoły wyższe razem z dyplomem ukończenia studiów,
• dyplom ukończenia studiów na kierunku psychologia (umożliwia stosowanie testów psychologicznych),
• certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające nabycie uprawnień do stosowania narzędzi i metod dotyczących posługiwania się m.in. testami diagnozującymi predyspozycje zawodowe,
• prawo jazdy kategorii B,
• certyfikat potwierdzający znajomość języka migowego do pracy z osobami niesłyszącymi.