Drukuj ten rozdziałDrukuj ten rozdział

2. OPIS ZAWODU

2.4. Wymagania psychofizyczne i zdrowotne

2.4.Wymagania psychofizyczne i zdrowotne

Zalecenia dla zespołu eksperckiego:

  • Należy wyodrębnić dwa podzbiory informacji (w punktach, a nie w formie opisowej):
    • Wymagania psychofizyczne.
    • Wymagania zdrowotne.
  • wymagania fizyczne (np. sprawność układu oddechowego, sprawności sensomotoryczne (np. koordynacja wzrokowo-ruchowa), sprawności i zdolności (np. wyobraźnia przestrzenna, uzdolnienia techniczne), cechy osobowościowe (np. łatwość nawiązywania kontaktów, empatia). W poszczególnych kategoriach wymieniane są te wymagania, które mają kluczowe znaczenie i ułatwią wykonywanie zawodu.
  • Należy zwrócić uwagę, jaki w danym zawodzie jest dominujący układ wykonywania pracy? (człowiek–człowiek, człowiek–przyroda, człowiek–technika, człowiek–system znaków, człowiek–dzieło artystyczne). Znajomość dominującego układu wyznacza ogólne ramy pożądanego typu osobowości zawodowej, cechy osobowościowe pracownika w danym zawodzie oraz jego zdolności.
  • W opisie staramy się unikać kategorii „umiejętność” (ponieważ są one elementem opisu zadań zawodowych w pkt 3). Słowo „umiejętność” możemy zastąpić np. słowem „zdolność”, „uzdolnienia do/w zakresie...”, „predyspozycje do/w zakresie…”.
  • W wymaganiach zdrowotnych informujemy w zwięzłej formie o zalecanym stanie zdrowia w danym zawodzie oraz istotnych przeciwwskazaniach zdrowotnych do jego wykonywania. W zawodach, gdzie pracownik ma bezpośredni kontakt z żywnością wymagane jest aktualne orzeczenie (zaświadczenie wydane przez lekarza medycyny pracy) do celów sanitarno-epidemiologicznych, stwierdzające zdolność do wykonywania pracy.
  • W tej części występuje obligatoryjna dla wszystkich zawodów ramka „WAŻNE:”, której treść musi być zgodna z przykładem poniżej.
  • Ten zbiór informacji należy skorelować z informacjami zawartymi w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu oraz 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.
  • Przykłady opisów wymagań psychologicznych i fizycznych w różnych zawodach można znaleźć w Przewodnikach po Zawodach – Wydanie II umieszczonych na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia: http://psz.praca.gov.pl/-/180719-przewodnik-po-zawodach-wydanie-ii).
  • Zespół ekspercki powinien skorzystać z materiałów wskazanych w rozdziale Bibliografia i materiały źródłowe (patrz Podręcznik, s.101) tj.: „Opracowanie narzędzi badawczych do oceny możliwości powrotu do pracy osób po wypadkach przy pracy”. CIOP, ZUS, grudzień 2016 (Załącznik 5 – Kwestionariusz Analizy Stanowiska Pracy – Powrót do Pracy (KASP-PP).
  • Zespół ekspercki powinien zwrócić uwagę na format zapisu i interpunkcję, zgodną z przykładem i wymaganiami edytorskimi.

Przykład opisu dla zawodu Doradca zawodowy 242304:

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód doradca zawodowy ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

  • ogólna wydolność fizyczna,
  • sprawność narządu wzroku,
  • sprawność narządu słuchu,
  • sprawność układu oddechowego,
  • sprawność narządów równowagi;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

  • ostrość wzroku,
  • ostrość słuchu,
  • zmysł równowagi,
  • spostrzegawczość,
  • koordynacja wzrokowo-ruchowa,
  • rozróżnianie barw,
  • zręczność rąk,
  • zręczność palców;

w kategorii sprawności i zdolności

  • uzdolnienia organizacyjne,
  • zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
  • zdolność koncentracji uwagi,
  • podzielność uwagi,
  • rozumowanie logiczne,
  • wyobraźnia i myślenie twórcze,
  • predyspozycje do postępowania z ludźmi,
  • zdolność słuchania i wyciągania konstruktywnych wniosków,
  • zdolność formułowania i prezentowania opinii,
  • łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie;

w kategorii cech osobowościowych

  • tolerancyjność,
  • komunikatywność,
  • gotowość do pracy indywidualnej,
  • odpowiedzialność za działania zawodowe,
  • odporność emocjonalna,
  • wytrwałość i cierpliwość,
  • asertywność,
  • empatia,
  • szacunek dla godności człowieka,
  • gotowość do współdziałania,
  • samokontrola,
  • samodzielność,
  • ciekawość poznawcza,
  • wysoka kultura osobista,
  • elastyczność i otwartość na zmiany,
  • wychodzenie z własną inicjatywą,
  • gotowość do ustawicznego uczenia się oraz dzielenia się wiedza,
  • gotowość do wprowadzania zmian,
  • optymizm,
  • miła aparycja,
  • zainteresowania społeczne.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Ze względu na wydatek energetyczny praca doradcy zawodowego zaliczana jest do prac lekkich. Przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie doradca zawodowego są:

  • wszelkie dysfunkcje, które mogłyby ograniczyć możliwość swobodnego porozumiewania się, np. schorzenia strun głosowych, słaba ekspresja werbalna i wady wymowy,
  • wady i dysfunkcje narządu wzroku znacznego stopnia, które nie mogą być skorygowane szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
  • dysfunkcje narządu słuchu znacznego stopnia, które nie mogą być skorygowane aparatem słuchowym,
  • choroby o podłożu psychicznym uniemożliwiające pracę z ludźmi,
  • niepełnosprawność intelektualna.

Większość wymienionych powyżej przeciwwskazań do pracy w zawodzie doradcy zawodowego nie ma charakteru bezwzględnego, a możliwość wykonywania pracy, w indywidualnym przypadku, zależy od decyzji lekarza medycyny pracy oraz przystosowania stanowiska pracy i specyfiki miejsca pracy.

WAŻNE:
O stanie zdrowia i ewentualnych przeciwwskazaniach do wykonywania zawodu orzeka lekarz medycyny pracy.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.